TÜRKİYE EKONOMİSİNİN GERİ KALMIŞLIĞININ NEDENLERİ

Türkiye ekonomisinin gelişim sürecinde karşılaştığı zorluklar, tarihsel, yapısal, siyasi ve sosyal birçok faktörün bir araya gelmesiyle şekillenmiştir. Bu durum, Türkiye’nin ekonomik kalkınmasının önündeki engellerin hem derin hem de çok boyutlu olduğunu ortaya koymaktadır. İşte bu geriliğin temel nedenlerini detaylı bir şekilde ele alalım:

1. Tarihsel Arka Plan

Türkiye’nin ekonomik gelişimindeki sıkıntıların kökleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde yaşanan yapısal sorunlara kadar uzanır. Sanayileşme sürecinin oldukça geç başlaması, imparatorluk döneminde ekonomik yapının tarıma dayalı bir sistemle sınırlı kalması ve modern ekonomik kurumların oluşturulamaması gibi faktörler, Cumhuriyet dönemine büyük bir yük devretmiştir. Ayrıca, imparatorluk dönemi boyunca yaşanan savaşlar ve bunların yol açtığı ekonomik yıkım, Türkiye’nin modernleşme sürecine geç başlamasına neden olmuştur.

2. Siyasi İstikrarsızlık

Cumhuriyetin ilanından itibaren Türkiye, sık sık siyasi krizlerle ve askeri müdahalelerle karşı karşıya kalmıştır. Bu tür istikrarsızlıklar, uzun vadeli ekonomik planların uygulanmasını engellemiş ve güven ortamını zedelemiştir. Özellikle 1960, 1980 ve 1990’lardaki askeri darbeler ve 2000’li yılların başındaki ekonomik krizler, sürdürülebilir kalkınmayı zorlaştırmıştır. Siyasi istikrarın eksikliği, yerli ve yabancı yatırımcılar üzerinde olumsuz etkiler yaratmış ve ekonomik büyüme dinamiklerini yavaşlatmıştır.

3. Eğitim ve İnsan Kaynağı Eksiklikleri

Eğitim sistemi, ekonomik büyümenin temel taşı olan insan kaynağı geliştirme konusunda yetersiz kalmaktadır. Özellikle mesleki eğitimin zayıf olması ve yükseköğretimdeki kalite sorunları, iş gücü piyasasına yeterince nitelikli eleman kazandırılamamasına neden olmaktadır. Yüksek genç nüfusa rağmen, bu potansiyel yeterince değerlendirilememekte ve işsizlik oranları kronik bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir. Nitelikli iş gücünün eksikliği, Türkiye’nin teknoloji ve sanayi alanında uluslararası rekabet gücünü sınırlamaktadır.

4. Yapısal Ekonomik Sorunlar

Türkiye’nin ekonomik yapısı, düşük katma değerli üretim ve tarıma dayalı bir sistem etrafında şekillenmiştir. Sanayinin ağırlık kazandığı ekonomilerle karşılaştırıldığında, Türkiye’nin üretim yapısı daha düşük teknoloji seviyesine sahiptir. Bunun yanı sıra, yüksek enflasyon oranları, sürekli artan cari açık ve kronik hale gelen dış borç, ekonomik istikrarı ve büyümeyi tehdit eden unsurlar arasında yer almaktadır. Ekonomik politikalardaki kısa vadeli yaklaşımlar, bu yapısal sorunları çözmede etkisiz kalmaktadır.

5. Dışa Bağımlılık

Enerji ve hammadde ihtiyaçlarının büyük bir kısmını ithalat yoluyla karşılayan Türkiye, döviz kurlarındaki dalgalanmalara ve uluslararası piyasalardaki krizlere karşı savunmasız bir yapıya sahiptir. Özellikle enerji ithalatının yüksek maliyeti, cari açığın önemli bir bileşeni olarak öne çıkmaktadır. Yerel üretimin artırılamaması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yeterince yatırım yapılmaması, bu bağımlılığın sürmesine yol açmaktadır.

6. KOBİ’lerin Yeterince Desteklenememesi

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ’ler), Türkiye ekonomisinin bel kemiği olarak görülse de, bu işletmelere yönelik teşvik ve destek mekanizmalarının yetersizliği, inovasyon ve rekabetçilik açısından ciddi sorunlar yaratmaktadır. Finansmana erişim zorlukları ve yetersiz teknoloji kullanımı, KOBİ’lerin uluslararası piyasalarda varlık göstermesini zorlaştırmaktadır.

7. Kalkınma Politikalarının Eksiklikleri

Uzun vadeli ekonomik kalkınma politikalarının eksikliği ve uygulama süreçlerindeki yetersizlikler, Türkiye’nin ekonomik potansiyelini tam anlamıyla gerçekleştirememesine yol açmaktadır. Kapsamlı bir sanayi politikası eksikliği, teknoloji yatırımlarına yönelik sınırlı teşvikler ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik planların yeterince hayata geçirilememesi, kalkınma sürecini yavaşlatan başlıca faktörler arasında yer almaktadır.

8. Sosyal ve Kültürel Faktörler

Toplumun genel tasarruf oranlarının düşük olması, kaynakların yeterince verimli kullanılmaması ve girişimcilik kültürünün istenilen düzeyde olmaması, ekonomik kalkınma üzerindeki diğer sınırlayıcı etkenlerdir. Ayrıca gelir dağılımındaki adaletsizlik ve bölgesel kalkınma farkları, sosyal huzursuzluğa ve ekonomik dengesizliklere yol açmaktadır.

Gelecek İçin Umut ve Fırsatlar

Türkiye’nin karşı karşıya olduğu tüm bu zorluklara rağmen, güçlü bir ekonomik potansiyel ve fırsatlar mevcuttur. Genç nüfusun dinamizmi, coğrafi avantajları ve stratejik konumu, Türkiye’nin ekonomik dönüşüm sürecinde önemli fırsatlar sunmaktadır. Ancak bu potansiyelin değerlendirilmesi için Başta Hukuk olmak üzere ,eğitim, teknoloji ve sanayi politikalarında köklü reformlar yapılması gerekmektedir.

Türkiye’nin, bu sorunların üstesinden gelerek sürdürülebilir bir ekonomik kalkınma yoluna girebilmesi için uzun vadeli, kararlı ve kapsayıcı politikalar benimsemesi hayati öneme sahiptir. Ve hatta bunun bir KALKINMA VE REFAH BAKANLIĞI Kutularak bu bakanlık tarafından yürütülmesi ve sürekli takip edilmesi çok önemli ve gereklidir.

HÜSNÜ GÜRELİ